Uitleg over de verschillende soorten kunstlenzen
Inhoud soorten IOL
Een staaroperatie heeft als doel om de staar te verwijderen en het goede zicht te herstellen. Door nieuwe technieken en verschillende soorten kunstlenzen is het nu soms ook mogelijk om minder brilafhankelijk te worden.
In veel gevallen heeft u dus een keuze als het gaat om welke kunstlens er geïmplanteerd gaat worden.
De vraag is voor welke keuze gaat u? Hoe wilt u verder met uw zicht omgaan?
Hieronder worden de verschillende opties beschreven. Niet elk oog is geschikt voor elke lens. Laat u daarom altijd goed informeren door uw oogarts.
Wat betekent de afkorting IOL?
In het verhaal hieronder komt u vaak de afkorting IOL tegen. Deze staat voor intraoculaire lens. Dit is de kunstlens die uw eigen ooglens zal vervangen tijdens de staaroperatie.
Standaard monofocale IOL
Het woord monofocaal geeft aan dat deze lens een scherp beeld geeft op één afstand. Er kan gekozen worden om de lens op afstand of voor dichtbij scherp te laten stellen. Dit laatste wordt vooral veel gedaan bij patiënten die gewend zijn hun bril af te zetten tijdens het lezen.
Voor de andere afstand is dan nog een bril- of lenscorrectie nodig. Hierbij moet wel vermeld worden dat dit alleen lukt als u een niet al te grote cylindersterkte heeft. (lees daarvoor verder bij het stukje torisch)
Deze kunstlens is momenteel de meest gebruikte implantlens. Het geeft een kwalitatief zeer scherp beeld en wordt door een grote groep patiënten tot volle tevredenheid gebruikt.
De laatste jaren zien we wel een verschuiving naar de torische lenzen, EDOF en multifocale IOL’s. Deze worden ook wel “premium IOL’s” genoemd (meer hierover verderop in de tekst).
De standaard monofocale IOL wordt volledig door uw zorgverzekeraar vergoed. Houdt wel rekening met uw eigen risico.
Torische IOL
Met deze lens is het mogelijk om uw cylindersterkte te corrigeren of af te zwakken zodat u op 1 afstand (verte of dichtbij) scherp kunt zien zonder bril. U heeft nog steeds een bril nodig voor de andere afstanden.
Een cylindersterkte wordt vaak veroorzaakt door de vorm van het hoornvlies. Deze heeft dan niet de vorm van een bal maar heeft wat meer weg van een rugbybal.
Niet iedere patiënt heeft een cylinder die gecorrigeerd hoeft te worden en deze lens is dan ook niet voor iedereen noodzakelijk.
Voor deze lens wordt vaak wel een eigen bijdrage gevraagd. Deze lens is nu eenmaal duurder. Ook kan de operatie ietsjes langer duren en worden er voor de operatie enkele extra metingen gedaan.
EDOF lenzen
Deze letters staan voor Extended Depth Of Focus. Het is een vrij nieuwe technologie waarmee de lens een scherp beeld geeft op afstand en op de tussenafstanden. Denk hierbij aan uw computer en tablet. Maar ook tijdens het koken en voor het aflezen van uw snelheidsmeter in de auto is dit handig.
Voor het lezen heeft u nog wel een lichte leesbril nodig.
Het licht wat door deze lens in uw oog valt wordt niet gebroken naar 1 brandpunt zoals dat gebeurd bij de monofocale IOL maar het brandpunt wordt uitgerekt. Hierdoor heeft u een groter bereik en kunt u op meerdere afstanden scherp zien. Het is dus eigenlijk een lichte multifocale lens. Een groot voordeel hiervan is dat deze lens minder klachten geeft in het donker dan de meeste multifocale IOL’s. Nadeel is dat u niet volledig brilonafhankelijk wordt.
Deze kunstlens is er ook in een torische variant en ook bij deze lens wordt een eigen bijdrage gevraagd.
Multifocale IOL
Het streven van een multifocale IOL is brilonafhankelijkheid op alle afstanden. Dit betekend een scherp beeld op tv, moeiteloos kunnen tekstverwerken op uw computer en relaxed uw favoriete boek of tijdschrift lezen. Dit klinkt natuurlijk als de perfecte IOL. Toch kleven er wat (kleine) nadelen aan. Zo lukt het niet iedereen om altijd zonder leesbril te lezen. Zeker niet onder donkere omstandigheden. En in het donker kan het lichtverstrooiing geven rond lichtbronnen zoals koplampen en straatverlichting. Ondanks deze nadelen kan een multifocale IOL een uitkomst zijn als een bril dragen als een last wordt ervaren door persoonlijke- of werkomstandigheden.
Multifocals IOL’s zijn er in verschillende soorten en de werking hiervan verschilt weer per lens. De meest gebruikte multifocale IOL’s die in Nederland geïmplanteerd worden maken gebruik van een zogenaamd diffractief systeem. In de lens zijn dan verschillende kleine ringetjes gemaakt. Deze ringen hebben verschillende diktes en staan op verschillende afstand van elkaar. Hierdoor wordt het licht op verschillende manieren gebroken. Dit zorgt er voor dat er 2 maar meestal 3 focuspunten ontstaan.
Nu is het de taak van onze hersenen om het juiste beeld te kiezen. Hier hoeft u niet zelf over na te denken. Uw hersenen doen dit automatisch door het beeld te kiezen waar uw aandacht naar toe gaat.
Inmiddels zijn er ook nog multifocale IOL’s die het EDOF- en het diffractieve systeem combineren.
Ook voor de multifocale lens wordt een eigen bijdrage gevraagd.
Reststerkte
Ondanks de berekeningen die de oogarts op voorhand doet en het juist plaatsen van de lens kan het gebeuren dat er een kleine reststerkte overblijft. Dat kan bij iedere operatie gebeuren. De operatie is dan niet mislukt maar komt net anders uit dan verwacht. Stoort het u te veel dan kunt u overwegen een bril of contactlenzen te gebruiken op de momenten dat u deze nodig denkt te hebben. Bij een te grote reststerkte kunt u uw oogarts vragen of er nog andere opties zijn om dit te verhelpen.
De perfecte lens
Helaas bestaat de perfecte IOL (nog) niet. De perfecte ooglens was uw eigen ooglens tot het moment dat er staar op ontwikkelde.
Het is fijn dat er zo veel mogelijkheden zijn maar elke lens heeft zijn voordelen maar ook zijn beperkingen. Laat u altijd goed informeren door uw oogarts.
Heeft u nog vragen of twijfels? Maak dan een afspraak voor een online consult met StaarAdvies.